Surfen is een sport met eeuwenoude wortels en een werkelijk wereldwijde reis. Lang voordat Surf Marokko een slagzin werd voor golfzoekers, begon het surfen op golven in de warme wateren van Polynesië en Hawaï. In de loop der eeuwen verspreidde het surfen zich over de wereld, van de stranden van Waikiki en Californië tot de branding van Australië en vond uiteindelijk zijn weg naar de Atlantische kust van Marokko. Dit artikel beschrijft de rijke geschiedenis van het surfen, de Polynesische oorsprong, de bloei van het surfen in de 20e eeuw en hoe Marokko zich ontpopte tot een surfbestemming van wereldklasse.
Oorsprong uit de oudheid: Surfen in Polynesië en Hawaï
Het verhaal van surfen begint op de eilanden in de Stille Oceaan. Polynesiërs surften al in de 12e eeuw op de golven, zoals blijkt uit oude grotschilderingen van surfers. Op deze eilanden, met name Hawaï, is surfen (bekend als heʻe naluof "wave sliding") was meer dan ontspanning; het was een centraal onderdeel van de cultuur en zelfs van de religie. Hawaïaanse opperhoofden en koningen waren vaak de meest bekwame surfers en hadden de beste surfplanken en exclusieve rechten op de mooiste golven. Burgers konden eer verwerven door hun bekwaamheid op de golven te tonen en surfvaardigheden konden zelfs de sociale status beïnvloeden. Naast sport diende het ook praktische en spirituele doelen: Polynesische krijgers gebruikten het surfen om te trainen voor de strijd, door kracht en moed op te bouwen op de beukende golven. Elk aspect van het surfen werd omgeven door rituelen, van gebeden voor een goede branding tot ceremonies voor het vormen van planken van heilig koa- of ʻulu-hout. Kortom, surfen maakte deel uit van het dagelijks leven in het oude Hawaï en werd vereerd als de "sport der koningen".
20e eeuw: Surfen verspreidt zich wereldwijd
Aan het begin van de 20e eeuw had het surfen de onderdrukking door missionarissen in Hawaï overleefd en was het klaar voor een wereldwijde opleving. Een sleutelfiguur in deze heropleving was Duke Kahanamoku, een Hawaiiaanse zwemkampioen en een van de beste surfers uit die tijd. Nadat hij in 1912 Olympisch goud had gewonnen, reisde Duke de wereld rond om surftentoonstellingen te geven en introduceerde hij de eens zo lokale Hawaïaanse sport in plaatsen als Californië, Australië en daarbuiten. Zijn charisma en vaardigheden trokken internationale aandacht en hij wordt vaak de "Vader van het moderne surfen" genoemd.
In de decennia daarna bloeide de surfcultuur op in Californië en Australië. Lichtere surfplanken (dankzij innovaties als holle houten planken en latere schuim- en glasvezelontwerpen) maakten de sport toegankelijker. Tegen de jaren 1950 en 1960 was het een rage geworden: Californische tieners surften op de golven van Malibu en de populaire media wakkerde de rage aan, met name in de film uit 1959. Gidgetwaardoor miljoenen surfers kennismaakten met surfen en de surfindustrie floreerde. Surfmuziek (zoals de Beach Boys) en strandfeestfilms vierden de pas ontdekte "Californische surfstijl" en brachten surfen in de mainstream. Ondertussen ontwikkelden Australische badplaatsen van Sydney tot Brisbane hun eigen levendige surfscènes, deels aangespoord door Duke Kahanamoku's beroemde surfdemonstratie in Sydney in 1914.
Deze surfhausse halverwege de 20e eeuw wakkerde ook een avontuurlijke geest aan. Surfers begonnen de hele wereld af te struinen op zoek naar golven waar het niet druk was. De klassieke documentaire De eindeloze zomer (1966) illustreerde deze reislust en toonde twee Californiërs die de wereld rondtrokken om op perfecte golven te surfen, waarbij de beroemde onthulling van Zuid-Afrika's onberispelijke Cape St. Geïnspireerd door zulke verhalen breidden surfers hun horizon uit naar elke kustlijn met golven, van Europa tot Azië en Afrika. Tegen het einde van de jaren 1960 was surfen echt wereldwijd en het was slechts een kwestie van tijd voordat de revolutie van het golfsurfen Noord-Afrika bereikte. surfen in Marokko.
Rijden op de Atlantische Oceaan: Hoe surfen naar Marokko kwam
Marokko maakte kennis met surfen in de 20e eeuw, toen de wereldwijde verspreiding van de sport Noord-Afrika bereikte. De eerste golven in Marokko werden waarschijnlijk bereden in het begin van de jaren 1960 door Amerikaanse militairen die gestationeerd waren op een militaire basis in Marokko. Kenitra (ten noorden van Rabat). Het personeel van de Amerikaanse marine en luchtmacht dat daar gestationeerd was, bracht surfplanken mee en begon te surfen op het strand van Mehdia Plage, tot grote verbazing van de plaatselijke toeschouwers. Dit weinig bekende hoofdstuk leidde tot Marokko's surfrevolutie, die voorafging aan de bekendere toestroom van rondtrekkende surfers later dat decennium.
Midden tot eind jaren 1960 stond Marokko stevig op de kaart voor avontuurlijke golfsurfers. Groepen Californische en Europese surfers vonden hun weg naar de zuidwestkust van het land. Met name Taghazout Bay, ooit een slaperig vissersdorpje in de buurt van Agadir, werd een brandpunt nadat geruchten de ronde deden over de perfecte point breaks en 300 dagen zon. Reizend in campers langs de "hippiepaden" van die tijd, kwamen deze pioniers aan en vonden golven van wereldklasse langs de Atlantische riffen. In Taghazout ontdekten ze juweeltjes zoals Anchor Point en Killer Point, lange, rechtse rifbreaks die konden wedijveren met de branding in Californië of Hawaï. Sommige van deze vroege surfers kampeerden maanden of zelfs jaren op het strand en verankerden zich zo in de plaatselijke gemeenschap. Ze leerden een paar nieuwsgierige Marokkaanse jongeren surfen, wisselden planken en kennis uit en velen werden verliefd op de relaxte levensstijl aan de kust. Een aantal van de buitenlandse surfers bleven uiteindelijk voorgoed in Taghazout, trouwden met lokale partners of openden kleine bedrijfjes en legden zo de basis voor een Marokkaanse surfcultuur van eigen bodem.
In de jaren 1970 kreeg surfen geleidelijk voet aan de grond bij de Marokkanen. In het begin was de uitrusting schaars - de eerste surfers die langskwamen hadden slechts een handvol zware longboards. Maar halverwege de jaren 1970 werden er regelmatig nieuwere shortboards en wetsuits geïmporteerd naar Taghazout en nabijgelegen steden. Naarmate er meer materiaal beschikbaar kwam, deden steeds meer lokale jongeren mee. Tegen het begin van de jaren 1980 verspreidde Marokko's reputatie zich, internationale surftijdschriften berichtten over de rustige, uitstekende golven en films begonnen de Marokkaanse kustlijn te laten zien. Surfers realiseerden zich dat Marokko een 3.500 km lange strook met verschillende breaks te bieden had - van de krachtige riffen bij Safi en Rabat in het noorden, tot de zachte beachbreaks rond Essaouira, helemaal tot aan de woestijnpunten bij Sidi Ifni in het verre zuiden. De uitdrukking "Surf Marokko" werkelijkheid aan het worden was en het land zijn plaats op de surfkaart van de wereld aan het veroveren was.
Marokko's surfcultuur boom: van de jaren 1990 tot nu
Tegen de jaren 1990 was surfen in Marokko niet langer een ondergrondse nieuwigheid, maar bloeide het op tot een ware cultuur. Naarmate de sport lokaal aan populariteit won, werd een generatie Marokkaanse surfers en ondernemers volwassen. Surfwinkels en scholen openden in kuststeden als Agadir, Casablanca en Essaouira, vaak opgezet door gepassioneerde inwoners of terugkerende expats die de passie graag wilden delen. In 1994 richtte Marokko zijn eigen nationale surffederatie op om wedstrijden te organiseren en talent aan te moedigen. Rond dezelfde tijd erkende de Marokkaanse regering het potentieel van surftoerisme. Een belangrijk initiatief, Plan Azur (gelanceerd in 2001), investeerde in de ontwikkeling van badplaatsen en veranderde met name Taghazout van een toevluchtsoord voor rugzaktoeristen in een gepland "surfdorp" met verbeterde wegen, accommodaties en voorzieningen. Het doel was om banen te creëren en plekken zoals Taghazout Bay te veranderen in duurzame toeristische centra.
Surflessen op een Marokkaans strand, kamelen die langs de kust liggen illustreren de mix van lokale cultuur en surftoerisme. Deze inspanningen wierpen hun vruchten af en in de jaren 2010 was Marokko een gevestigde surfbestemming bij uitstek. Het aantal surfkampen en -scholen explodeerde van een handjevol in de jaren 1990 tot meer dan 80 surfbedrijven langs de kust van Taghazout Tamraght aan het eind van de jaren 2010. Steden die vroeger alleen seizoensgebonden zwervers zagen, profiteren nu het hele jaar door van het surftoerisme. Het belangrijkste surfseizoen in Marokko loopt van de late herfst tot en met de winter (ruwweg van oktober tot maart), wanneer de kust wordt getroffen door consistente Noord-Atlantische deining. In tegenstelling tot Europa of Noord-Amerika blijft het Marokkaanse winterklimaat mild, met watertemperaturen rond de 16-18 °C en aangename luchttemperaturen die de reputatie als wintersurfparadijs versterken. Dit seizoensvoordeel betekent dat de stranden van Tamri tot Imsouane elke winter volstromen met internationale surfers die de kou ontvluchten en staan te popelen om te genieten van lege rijen en warme gastvrijheid terwijl ze... surfen in Marokko op zijn best.
De huidige Marokkaanse surfscene is een dynamische mix van lokale en internationale invloeden. Er is een groep getalenteerde Marokkaanse surfers ontstaan, van big-wave chargers als Othmane Choufani tot vrouwelijke kampioenen als Meryem El Gardoum die grenzen hebben verlegd in een traditioneel door mannen gedomineerde arena. Er vinden nu ook internationale wedstrijden plaats op de Marokkaanse golven. De World Surf League heeft bijvoorbeeld pro-evenementen in het land georganiseerd (de WSL Pro Casablanca is een opmerkelijke jaarlijkse competitie), en onlangs heeft Taghazout's Anchor Point deel uitgemaakt van het Qualifying Series-circuit. Op basisniveau bieden tientallen surfkampen een meeslepende "surfen en verblijven"pakketten, en nieuwe surfherbergen, yoga retraites en board-shaping workshops blijven opduiken in kustdorpen. Cruciaal is dat deze groei gepaard gaat met een blijvend respect voor de rijke cultuur van Marokko. Bezoekers kunnen net zo goed genieten van Berberse tajine en muntthee in een kamp aan zee als van een zonsondergang in Anchor Point. Het resultaat is een kenmerkende surfcultuur die Marokkaanse gastvrijheid en traditie combineert met de relaxte kameraadschap die surfers wereldwijd delen.
Surfen in Marokko
Het strand van Taghazout, Marokko's belangrijkste surfstadje, ooit een rustig dorpje, is nu bezaaid met cafés, surfwinkels en pensions voor surfers. Vandaag de dag heeft Marokko een breed aanbod aan surfspots die geschikt zijn voor alle niveaus, van relaxte beach breaks tot adrenalinepompende reef breaks. De kustlijn biedt een consistente deining en beroemde lange golven (op de beste dagen kunnen de golven hier wel een halve kilometer ver zijn). Terwijl er steeds nieuwe surfontdekkingen worden gedaan, zijn verschillende bestemmingen uitgegroeid tot pijlers van Marokko's surfscene:
- Taghazout,: Marokko's beroemdste surfstad en het hart van de Marokkaanse surfcultuur. Taghazout ligt aan een stuk kust dat bezaaid is met breaks van de legendarische Ankerpunt (een lange puntbreuk aan de rechterkant die Marokko op de kaart heeft gezet) naar nabijgelegen surfspots zoals Killer Point en Ketels rif. Bij winterse golven kan Anchor krachtige golven van wereldklasse produceren, die professionals en veteranen naar de line-up lokken. De stad zelf is bezaaid met surfkampen, cafés en boardshops, waar elke winter een internationale surfsfeer heerst.
- Imsouane: Een rustig vissersdorpje ten noorden van Taghazout, beroemd om zijn uitzonderlijk lange golven. De pittoreske baai van Imsouane produceert een aflopende puntbreuk aan de rechterkant die vaak wordt aangeprezen als een van de langste golven in Afrika. Bij een goede deining kan een surfer honderden meters over een enkele golf varen voordat hij dicht bij het zand kickt. De zachte, glooiende aard van Imsouanes belangrijkste break maakt deze ideaal voor beginners en longboarders, terwijl een tweede spot met de bijnaam "Cathedrals" snellere secties biedt voor gevorderde surfers. Het relaxte stadje heeft een kleine maar charmante surfgemeenschap en is een idyllische plek om tussen de surfsessies door even bij te komen.
- Safi: Deze industriële havenstad verbergt een juweeltje, een zware rifbreuk aan de rechterkant die, als de omstandigheden gunstig zijn, baggervaten produceert die kunnen wedijveren met die in Hawaï of Indonesië. Het wordt beschouwd als een van Marokko's meest uitdagende golven, Safi Punt (soms "The Garden" genoemd) kan driedubbele deining aan en heeft rides opgeleverd met enkele van de langste buissecties ter wereld. Het is een spot voor ervaren surfers, maar het heeft Safi's naam op de wereldwijde surfkaart gezet. Als de branding goed is, zie je in Safi een pelgrimstocht van lokaal en internationaal toptalent op jacht naar misschien wel de beste barrels in de Atlantische Oceaan.
- Essaouira: Een historische kustplaats (en UNESCO Werelderfgoed) die bekend staat om zijn constante wind en beach breaks. Essaouira Bay biedt een lange strook zand met meerdere pieken, een vergevingsgezinde surfspot die geweldig is voor beginners of gevorderde surfers die op zoek zijn naar leuke, pittige golven. Verder naar het zuiden ligt het dorp Sidi Kaouki biedt een meer blootgesteld strand met krachtigere golven en een sterke wind die het populair maakt voor kite- en windsurfen. Hoewel de branding van Essaouira niet zo beroemd is als die van Taghazout, maakt de mix van cultuur (vestingmuren, levendige souks, muziekfestivals) en de surfvriendelijke kustlijn van de stad het een unieke stop op elke Marokkaanse surftrip.
In slechts een paar decennia heeft Marokko zich ontwikkeld van een stipje op de surfradar tot een belangrijke bestemming in de wereldwijde surfgemeenschap. De reis die leidde tot Surf Marokko van Polynesische koningen die op houten planken rijden tot Californische strandfeesten en onverschrokken reizigers die epische pointbreaks vinden in Taghazout is een bewijs van de universele aantrekkingskracht van surfen. Het is een verhaal van culturele uitwisseling en avontuur, golf na golf. En nu de Marokkaanse kustlijn surfers van allerlei pluimage blijft verwelkomen, wordt zijn nalatenschap in de surfwereld alleen maar rijker, wat bewijst dat de roep van de oceaan geen grenzen kent.
